ĐÁP ÁN
Phần
I (7 điểm):
Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
1. Chép chính xác 14 câu thơ tiếp theo
những câu thơ trên để hoàn chỉnh đoạn thơ (theo văn bản Sách Ngữ văn 9 - Nxb
Giáo dục) và cho biết đoạn thơ đó thuộc tác phẩm nào của tác giả nào ?
Dẫu làm sao thì cha vẫn
muốn
Sống trên đã không chê đã
gập ghềnh
Sống trong thung không chê
thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc
Người đồng mình thô sơ da
thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu
con
Người đồng mình tự đục đá
kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm
phong tục
Con ơi tuy thô sơ da thịt
Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con.
2. Nội dung chủ đạo
của đoạn thơ :
Đoạn thơ gồm hai nội dung
- Thể hiện những
phẩm chất cao đẹp của người đồng mình
- Mong ước của người
cha qua lời tâm tình với con : người cha muốn truyền cho con lòng tự hào về sức
sống mạnh mẽ, bền bỉ, về truyền thống cao đẹp của quê hương và niềm tự tin khi
bước vào đời
* Cách thể hiện nội
dung rất độc đáo : Lối nói giàu hình ảnh, tư duy cụ thể của người miền núi
- Điệp ngữ, cấu trúc
câu
- Nghệ thuật so sánh
- Dùng từ tương
phản, tục ngữ
3. Viết một đoạn văn
theo kiểu tổng - phân - hợp trình bày
cảm nhận của em về phẩm chất của người “đồng mình” có độ dài từ 10 đến 12 câu.
Trong đó có sử dụng một câu ghép và một câu cảm (gạch chân các câu đó).
* Đây là câu hỏi
trọng điểm để kiểm tra khả năng nhiều
mặt :
- Kiến thức cơ bản
về một trong những nội dung chính của tác phẩm
- Kỹ năng huy động
kiến thức, diễn đạt và và dựng đoạn văn
- Xác định kiến thức
cơ bản cho đoạn văn
+ Nội dung khái
quát : Người đồng mình - người miền núi
có những phẩm chất đặc trưng cao đẹp
+ Các ý cần có :
• Người đồng mình sống vất vả trên núi rừng (cao
đo nỗi buồn; Xa nuôi chí lớn) nhưng vô cùng mạnh mẽ
• Người đồng mình là những con người kiên trì,
thuỷ chung bền bỉ gắn bó với quê hương dẫu quê hương còn cực nhọc, đói nghèo (không
chê đá gập ghềnh; không chê thung nghèo đói).
• Người đồng mình
chân chất, hiền lành, mà có tâm hồn khoáng đạt (sống như sông như suối)
• Người đồng mình
chân thật, mộc mạc giàu ý chí và niềm tin không hề nhỏ bé về tâm hồn, sẵn sàng
đối mặt với muôn vàn khó khăn, thử thách của sống để xây dựng quê hương (Lên
trhác xuống nghềnh không lo cực nhọc).
• Người miền núi lao
động cần cù và giàu sức sáng tạo với khát vọng sống tự lập (Tự đục đá kê cao quê hương).
- Mỗi ý trên triển
khai thành 2 câu
- Tạo câu theo yêu cầu về ngữ pháp :
+ Câu ghép : khẳng định về phẩm của
người đồng mình bằng câu ghép có cặp quan hệ từ “ Không những...mà còn
...”
+ Câu cảm : bộc lộ cảm xúc của người
viết về khát vọng của người cha hoặc về tình cảm của mình đối với người miền
núi qua thơ của Y Phương.
- Kết nối các câu thành đoạn và tiến hành sửa chữa dể hoàn chỉnh đoạn văn.
Phần II (3đ)
Truyện ngắn Bến quê của Nguyễn Minh
Châu chứa đựng những suy sâu sắc của tác giả về con người và cuộc đời.
1. Những những câu
văn thể hiện những suy ngẫm của nhà văn trong tác phẩm.
- ..cũng như cánh bãi bồi đang nằm phơi mình
bên kia, tâm hồn Liên vẫn giữ nguyên vện
những nét tần tảo và chịu đựng hy sinh từ bao đời...Nhĩ đã tìm thấy được nơi
nương tựa là gia đình trong những ngày này..
- Con người ta trên
đường đời thật khó tránh được những cái điều viòng vèo hoặc chùng chình
- Hoạ chăng chỉ có
anh đã từng trải,đã từng in gót chân khắp mọi chân trời xa lạ mới nhìn thấy hết
sự giàu có lẫn mọi vẻ đẹp của một cái bãi bồi sông Hồng ngay bờ bên kia..
2. Cảnh sắc buổi sớm
đầu thu trong tác phẩm rất đặc biệt :
- Cảnh sắc của một
vùng quê bình yên và quen thuộc được cảm nhận qua đôi mắt và tâm hồn một người
bị bệnh nặng và sắp qua đời nên hiện lên với những vẻ đẹp rất cuốn hút và đầy
chất thơ.
- Một không gian có
chiều sâu và rộng với những cảnh vật quen thuộc
hiện lên qua tầm nhìn của Nhĩ từ
gần đến xa. Cảnh vật gần gũi nhưng lại rất mới mẻ với Nhĩ, tưởng chừng như lần
đầu tiên anh cảm nhận được tất cả vẻ đẹp và sự giàu có của nó.
* Đoạn văn ngắn (10
câu) về vẻ đẹp đặc biệt của buổi sáng
đầu thu cần có những ý cơ bản sau :
- Một không gian có
chiều sâu và rộng với những cảnh vật quen thuộc
hiện lên qua tầm nhìn của Nhĩ
+ Những bông bằng
lăng ngay phía ngoài cửa sổ
+ Con sông Hồng với
màu nước đỏ nhạt lúc vào thu
+ Vòm
trời
+ Bãi
bồi bên kia sông
- Cảnh
vật thiên nhiên trong buổi sáng đầu thu hiện ra với vẻ đẹp riêng trong cảm xúc
của Nhĩ. Không gian và cảnh sắc vốn quen thuộc, gần gũi nhưng lại rất mới mẻ
với Nhĩ, tưởng chừng như lần đầu tiên anh cảm nhận được tất cả vẻ đẹp và sự
giàu có của nó
+
Những chùm hoa bằng lăng cuối mùa thưa thớt nhưng lại đậm sắc hơn
+ Con
sông Hồng màu đỏ nhạt, mặt sông như rộng thêm ra
+ Vòm
trời như cao hơn với “những tia nắng sớm đang từ từ di chuyển từ mặt nước lên”.
+ Dùng các phương tiên liên kết câu để kết nối các ý
trên thành đoạn văn.