ĐÁP ÁN
Phần I (7điểm): Bằng hiểu biết về
Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải, em hãy:
1.
Chép chính xác 6 câu thơ đầu của bài thơ và chép 4 câu thơ của tác giả
khác viết về mùa xuân trong chương trình Ngữ văn 9:
* Sáu câu thơ đầu của Mùa xuân
nho nhỏ
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng
* Bốn câu tả cảnh xuân trong Cảnh
ngày xuân (Truyện Kiều - Nguyễn Du)
Ngày xuân con én đưa thoi
Thiều ưuang chín chụ đã ngoài sáu
mươi,
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.
2.
Chỉ ra nghệ thuật đặc sắc của khổ thơ.
- Bằng nghệ thuật miêu tả hình ảnh, màu sắc, âm
thanh, tác giả đã vẽ ra trước mắt người đọc một bức tranh mùa xuân tuyệt đẹp,
tràn đầy sức sống
- Nghệ
thuật đảo từ , dùng từ: Mọc giữa dòng sông xanh
- Nghệ
thuật ẩn dụ cảm giác: Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng
+ Âm thanh vốn được cảm nhận bằng thính giác
+ Ẩn dụ
cảm giác đã khiến âm thanh thành giọt âm thanh cảm nhận bằng thị giác và xúc giác.
3. Viết
một đoạn văn 10 đến 12 câu để phân tích khổ thơ trên (Kiểu Tổng phân hợp, dùng thành phần phụ chú,
1 câu cảm và gạch chân các yếu tố đó):
* Đây
là những câu hỏi trọng điểm để kiểm tra khả năng nhiều mặt:
- Kiến
thức cơ bản, cụ thể của tác phẩm, về một khổ thơ
- Kỹ
năng diễn đạt, phân tích và dựng đoạn văn
- Kỹ
năng vận dụng kiến thức ngữ pháp: thành phần phụ chú, 1 câu cảm
* Các
bước tiến hành
- Xác
định kiến thức cơ bản của câu hỏi yêu cầu cho nội dung phân tích khổ thơ trong
10 đến 12 câu
+ Nội
dung khái quát của khổ: Mùa xuân của
thiên nhiên đất trời qua cảm xúc say sưa, ngây ngất của nhà thơ.
+ Các
ý cần có:
• Bức
tranh mùa xuân tươi thắm với những hình ảnh, màu sắc và âm thanh sống động
Một không gian cao rộng với dòng sông, mặt
đất và bầu trời bao la
Sắc thắm của mùa xuân thể hiên ở màu xanh
của dòng sông, sắc tím biếc- sắc màu đặc trưng của xứ Huế trên nhành hoa
Âm thanh vang vọng tươi vui của chú chim
chiền chiện hót vang trời
• Cảm
xúc say sưa ngây ngất của nhà thơ trước khung cảnh mùa xuân tươi đẹp, tràn đầy
sức sống của đất trời
Nhà thơ đưa tay hứng từng “giọt long lanh
rơi” của mùa xuân: có thể hiểu đây là từng giọt mưa xuân long lanh, cũng có thể
là từng giọt sương mai trên cỏ cây hoa lá
Nghệ thuật ẩn dụ cảm giác đã diễn tả cảnh
sắc tuyệt đẹp: Nhà thơ đưa tay hứng từng giọt âm thanh của mùa xuân (gắn với
hai câu thơ trước). Tiếng chim được cảm nhận bằng thính giác được cảm nhận bằng
thịt giác đã thành hữu hình ; Với hình ảnh “tôi đưa tay tôi hứng” thì từng
“giọt long lanh” ánh sáng và màu sắc ấy
có thể cảm nhận bằng xúc giác.
- Mỗi ý trên có thể triển khai thành
năm câu (một câu mở đoạn và một câu kết đoạn).
- Đoạn văn tổng- phân - hợp :
+ Sử dụng ý khái quát đã nêu ở trên
để tạo câu mở chứa đựng ý khái quát của toàn đoạn
+ Câu kết đoạn: khẳng định giá trị
của khổ thơ
- Tạo câu theo yêu cầu về ngữ pháp:
+ Thành
phần phụ chú: giọt long lanh - giọt âm thanh tiếng chim chền chiện
+ Câu cảm:
thể hiện cảm xúc của mình trước khung cảnh mùa xuân được phác hoạ bởi
hồn thơ Thanh Hải.
- Kết
nối các câu thành đoạn và tiến hành sửa chữa dể hoàn chỉnh đoạn văn.
Phần II (3 điểm): Bằng hiểu biết
về văn học trung đại, em hãy:
1. Giới thiệu về tác phẩm Hoàng
Lê nhất thống chí :
- Hoàng
Lê nhất thống chí (Ngô gia văn
phái) được viết bởi nhóm tác giả thuộc dòng họ Ngô Thì (làng Tả Thanh Oai nay
thuộc huyện Thanh Oai thành phố Hà Nội), trong đó có hai tác giả chính là Ngô
Thì Chí và Ngô Thì Du.
- Hoàng
Lê nhất thống chí là tác phẩm viết
bằng chữ Hán coa qui mô lớn nhất ghi chép về sự thống nhất của vương triều nhà
Lê vào thời điểm Tây Sơn diệt Trịnh, trả lại Bắc Hà cho vua Lê
+ Hoàng
Lê nhất thống chí là cuốn tiểu
thuyết lịch sử viết theo lối chương hồi (gồm 17 hồi)và đạt được những thành
công xuất sắc về mặt nghệ thuật, đặc biệt là lĩnh vực tiểu thuyết.
+ Nội
dung: Tái hiện một giai đoạn lịch sử đầy biến động của xã hội phong kiến Việt
Nam vào khoảng 30 năm cuối thế kỷ XVIII và mấy năm đầu thế kỷ XIX.
2. Cho biết nội dung, nghệ thuật
của đoạn trích của tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 9?
* Nội dung chính của đoạn trích:
Đoạn trích trong hồi 14 của Hoàng Lê nhất
thống chí đã tập trung thể hiện vẻ đẹp hào hùng của người anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ trong chiến công đại phá quân
Thanh, sự thất bại thảm hại của quân xâm lược và số phận của lũ vua quan phản
dân hại nước
* Nghệ
thuật của đoạn trích:
Là tác phẩm văn xuôi chữ Hán có quy mô lớn
thành công trong việc sử dụng văn trần thuật kết hợp với tả sinh động
- Lối
văn trần thuật vừa nhằm ghi lai sự kiện lịch sử với diễn biến gấp gáp khẩn
trương mà còn chú ý kể lời nói của nhân vật chính xen kẽ tả sinh động cụ thể,
gây được ấn tượng mạnh
- Nghệ
thuật tương phản tạo nên thế đối lập giữa hai đội quân khiến quân dũng mãnh
càng thêm oai phong hùng mạnh, kẻ xộc xệch trễ nải, run sợ thất bại lại càng
thêm thảm hại, khốn đốn
- Tác giả tái hiện một sự kiện lịch sử trên tinh
thần tôn trọng sự thật lịch sử và ý thức dân tộc cũng đồng thời thể hiện được
tình cảm của người kể đối với đối tượng được trần thuật
.jpg)
.jpg)
