ĐÁP ÁN
Phần I :
(7 điểm)
Dẫu làm sao thì cha
vẫn muốn...
1. Viết tiếp 5 câu thơ để
hoàn chỉnh đoạn, cho đoạn thơ đó thuộc tác phẩm nào và tác giả là ai và ra đời
ở thời kỳ nào ?
Dẫu
làm sao thì cha vẫn muốn
Sống
trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống
trong thung không chê thung nghèo đói
Sống
như sông như suối
Lên
thác xuống ghềnh
Không
lo cực nhọc
-
Đoạn thơ trên thuộc tác phẩm Nói với con của nhà thơ Y Phương
- Nói
với con được sáng tác ở thời kỳ sau
năm 1975.
2. Nhận xét về nghệ thuật
đặc sắc của đoạn thơ.
-
Đây là đoạn thơ đặc sắc của tác phẩm tập trung thể hiện rõ đặc sắc nghệ thuật
của tác phẩm và đặc điểm thơ của Y Phương: thể hiện tâm hồn chân thật, mạnh mẽ
và trong sáng cùng với cách tư duy giàu hình ảnh của con người miền núi.
-
Những nét nghệ thuật đặc sắc của đoạn thơ :
+
Sử dụng câu phủ định để khẳng định : không chê
+
Sử dụng điệp ngữ, điệp cấu trúc câu : Sống trên đá không chê đá; Sống trong
thung không chê thung
+
Sử dụng nghệ thuật so sánh : như sông, như suối
+
Thành ngữ : lên thác xuống ghềnh
+
Lời văn giàu hình ảnh...
3.
Viết đoạn văn 10 câu để phân tích đoạn thơ trên (kiểu diễn dịch, sử dụng
phép thế, câu ghép và gạch chân chúng).
*
Đây là những câu hỏi trọng điểm để kiểm tra khả năng nhiều mặt :
-
Kiến thức cơ bản, cụ thể về tác phẩm và khổ thơ
-
Kỹ năng diễn đạt, dựng đoạn văn (diễn dịch), phân tích thơ
-
Hiểu biết về ngữ pháp : phép thế và câu ghép
*
Các bước tiến hành
-
Xác định kiến thức cơ bản của câu hỏi yêu cầu cho nội dung phân tích một khổ
thơ gồm 10 câu
+
Nội dung khái quát của đoạn thơ : Những phẩm chất cao đẹp của người đồng mình
và mong ước của người cha qua lời tâm tình với con
+
Các ý cần có khi phân tích khổ thơ :
• Người cha bộc lộ trực tiếp
nỗi niềm mong mỏi, khát khao của lòng mình ở người con
• Nhà thơ sử dụng điệp cấu
trúc câu và điệp ngữ không che để thể hiện phẩm chất đặc trưng đẹp đẽ của người
đồng mình là kiên trì, thuỷ chung bền bỉ gắn bó với quê hương dẫu quê hương còn
cực nhọc, đói nghèo.
• Với lời văn giàu hình ảnh, cùng nghệ thuật so
sánh, tác giả đã thể hiện rõ vẻ đẹp của người đồng mình : chân chất, hiền lành,
mà có tâm hồn khoáng đạt
•
Nói về phẩm chất của “người đồng mình ”, người cha mong muốn con có nghĩa tình,
chung thuỷ với quê hương, biết chấp nhận và vượt qua thử thách gian nan bằng ý
chí và niềm tin của chính mình.
- Mỗi ý trên có thể triển khai
thành hai câu
- Viết câu mở đầu (sử dụng ý khái quát đoạn ở
trên)
- Tạo câu theo yêu cầu ngữ pháp : phép thế và
câu ghép
+
Dùng “như thế ” để thay thế cho một cụm từ không cần phải nhắc lại.
+
Dùng câu ghép có cặp từ hô ứng “không những ...mà còn ” để khái quát đặc điểm
của con người miền núi trong đoạn thơ
-
Kết nối các câu thành đoạn văn diễn dịch và tiến hành sửa chữa dể hoàn chỉnh
đoạn văn.
Phần
II : (3 điểm)
1.
Tóm tắt tác phẩm Làng của Kim Lân bằng một đoạn văn ngắn.
Làng của Kim Lân kể về ông Hai , người
làng Chợ Dầu. Khi cuộc kháng chiến chống Pháp bùng nổ, ông cùng vợ con lên tản
cư ở Bắc Ninh dù rất muốn ở lại làng chiến đấu. ở nơi tản cư ông rất hay khoe
về làng mình với vẻ say mê háo hức lạ thường. Nhưng một hôm ông nghe được tin ở
hành nước rằng làng Chợ Dầu của ông theo giặc. Ông vô cùng đau khổ, xấu hổ, cúi
gằm mặt đi thẳng về nhà, suốt ngày chẳng dám đi đâu, chẳng dám nói chuyện với
ai, chỉ nơm nớp lo sợ bà chủ nhà đuổi đi. Buồn khổ quá ông tâm sự với đứa con
út cho khuây khoả. Nhưng rồi cái tin làng Chợ Dầu của ông theo giặc đã được cải
chính. Ông sung sướng khua chân múa tay đi khoe khắp làng rằng làng ông đã bị
đốt nhẵn. Tối hôm ấy, ông lại sang nhà bác Thứ kể về làng mình hôm Tây vào
khủng bố cứ như ông được dự trận đánh ấy.
2. Nhận xét về nghệ thuật miêu tả tâm
lý nhân vật ông Hai của Kim Lân :
Nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật của Kim Lân đã làm nên sức hấp dẫn
cho tác phẩm, khiến cho hình tượng người nông dân yêu nước hiện lên vô cùng
chân thực, sinh động
- Nhà văn đã đặt nhân vật vào tình
huống thử thách bên trong để bộc lộ chiều sâu tâm trạng
- Tác giả miêu tả rất cụ thể, gợi cảm
các diễn biến nội tâm của nhân vật ông Hai qua ý nghĩ, hành vi, ngôn ngữ...
- Diễn tả đúng và ấn tượng về sự ám
ảnh, day dứt trong tâm trạng nhân vật. Điều đó chứng tỏ Kim Lân am hiểu sâu sắc
người nông dân và thế giới tinh thần của họ.
- Sử dụng nhiều đoạn độc thoại và đối
thoại để thể hiện những suy nghĩ sâu kín, niềm vui và khao khát của nhân vật
Với tài năng miêu tả tâm lý ấy, Kim Lân đã thể hiện được sâu sắc tình
yêu quê hương , đất nước vô cùng sâu nặng của người nông dân.
3. Kể tên 2 tác phẩm viết về cuộc
kháng chiến chống Pháp trong chương trình ngữ văn 9 : Làng (Kim Lân); Đồng chí (Chính
Hữu).
.jpg)
.jpg)
