Bài thơ “Bếp lửa” của Bằng Việt được mở đầu
như sau:
Một bếp lửa chờn vờn sương sớm
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa”
(Ngữ văn lớp 9, tập một, NXB Giáo dục 2009, tr 143)
Câu 1: Chỉ ra từ lấy trong dòng thơ đầu. Từ láy ấy giúp em
hình dung gì về hình ảnh “bếp lửa” mà tác giả nhắc tới?
Gợi ý:
Từ láy trong dòng thơ đầu là “ chờn vờn”. Từ láy ấy giúp em
hình dung về hình ảnh “bếp lửa” mà tác giả nhắc tới là:
+ Ánh sáng ngọn lửa trong bếp bập bùng, khi to, khi nhỏ trong
không gian mênh mông, rộng lớn của buổi sáng tinh mơ của một làng quê; gợi lên
một bếp lửa bình dị, quen thuộc trong cuộc sống còn nghèo khó của người bà.
+ Bếp lửa “chờn vờn” ấy luôn đi sâu trong ký ức của người
cháu; Nhớ tới bếp lửa là người cháu lại nhớ tới hình ảnh của người bà bên bếp
lửa
=> Bếp lửa là hình tượng thơ khơi
nguồn cảm xúc để người cháu hồi tưởng về hình ảnh người bà kính yêu của mình.
Câu 2: Ghi lại ngắn gọn cảm nhận của em về câu thơ “Cháu
thương bà biết mấy nắng mưa”
Gợi ý:
Câu thơ “Cháu thương bà biết mấy nắng mưa” khép
lại khổ đầu bài thơ “Bếp lửa”, giới thiệu với bạn đọc người luôn làm cho bếp
lửa “chờn vờn sương sớm” cháy sáng bằng bằng tay khéo léo đảm đang của mình là
hình ảnh người bà kính yêu.
+ Câu thơ đã bộc lộ trực tiếp tình cảm nhớ thương bà một
cách sâu sắc, khi người cháu đã ở tuổi trưởng thành.
+ Hình ảnh ẩn dụ “nắng mưa” trong câu thơ diễn
tả dòng suy ngẫm hồi tưởng về cuộc đời người bà lận đận vất vả bên bếp lửa nấu
ăn cho cả nhà trong mọi hoàn cảnh: Lúc “đói mòn đói mỏi”, lúc “tám năm
ròng cháu cùng bà nhóm lửa”. Nhất là lúc chiến tranh “Giặc đốt làng cháy tàn
cháy rụi”
=> Câu thơ không chỉ gợi tình cảm
nhớ thương, kính trọng bà của người cháu đã trựởng thành mà còn gợi cho người
đọc thấy rằng hình ảnh người bà ở làng quên Việt nam chịu thương chịu khó, hết
lòng vì gia đình.
Câu 3: Tình cảm gia đình hoà quyện với tình yêu quê hương
đất nước là một đề tài quen thuộc của thơ ca. hãy kể tên hai bài thơ Việt
Nam
hiện đại trong chương trình Ngữ văn lớp 9 viết về đề tài ấy và ghi rõ tên tác
giả.
Gợi ý:
Hai bài thơ Việt Nam hiện đại trong chương trình Ngữ văn lớp
9 viết về tình cảm gia đình hoà quyện với tình yêu quê hương đất nước là:
a.“Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ” của
Nguyễn Khoa điềm
b.“Nói với con” của Y Phương