ĐỀ
THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10
MÔN:
NGỮ VĂN
(Thời gian 120 phút, không kể thời gian giao đề)
Câu 1.
Nhận
xét về nghệ thuật tả người của Nguyễn Du qua đoạn trích “Mã Giám Sinh mua
Kiều”.
Câu 2: Vẻ đẹp trong lối sống, tâm hồn của
nhân vật anh thanh niên trong “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long và
nhân vật Phương Định trong “Những ngôi sao xa xôi” của Nguyễn Minh Khuê
Câu 1: Nhận xét về nghệ thuật tả người
của Nguyễn Du qua đoạn trích Mã Giám Sinh mua Kiều cần đạt được các ý cơ bản
sau:
- Bút
pháp tả thực được Nguyễn Du sử dụng để miêu tả nhân vật Mã Giám Sinh.
Bằng bút pháp này, chân dung nhân vật hiện lên rất cụ thể và toàn diện :
+ Trang phục
: áo quần bảnh bao
+ Diện mạo : mày
râu nhẵn nhụi
+ Lời nói xấc
xược, vô lễ, cộc lốc “Mã Giám Sinh”.
+ Cử chỉ hách
dịch : ngồi tót sầ sàng …
Tất cả làm
hiện rõ bộ mặt trai lơ đểu giả, trơ trẽn và lố bịch của tên buôn thịt bán người
giả danh trí thức.
- Trong
Truyện Kiều, tác giả sử dụng bút pháp tả thực để miêu tả các nhân vật phản diện
như Mã Giám Sinh, Tú Bà, Sở Khanh, Hồ Tôn Hiến… phơi bày bộ mặt thật của bọn
chúng trong xã hội đương thời, nhằm tố cáo, lên án xã hội phong kiến với những
con người bỉ ổi, đê tiện đó.
Câu 2:
a. Giới thiệu
sơlược vềđề tài viết về những con người sống, cống hiến cho dất nước trong văn
học. Nêu tên 2 tác giả và 2 tác phẩm cùng nhưngc vẻ đẹp của anh thanh niên và
Phương Định.
b. Vẻ đẹp của
2 nhân vật trong hai tác phẩm :
* vẻ đẹp
trong cách sống :
+ Nhân vật anh thanh niên : trong Lặng lẽ
Sa Pa
- Hoàn cảnh sống và làm việc : một mình trên
núi cao, quanh năm suốt tháng giữa cây cỏ và mây núi Sa Pa. Công việc là đo
gió, đo mưa đo năng, tính mây, đo chấn động mặt đất…
- Anh làm việc với tinh thần trách nhiệm
cao, cụ thể, tỉ mỉ, chính xác, đúng giờ ốp thì dù cho mưa tuyết, giá lạnh thế
nào anh cũng trở đậy ra ngoài trời làm việc đúng giờ quy định.
- Anh đã vượt qua sự cô đơn vắng vẻ quanh
năm suốt tháng trên đỉnh núi cao không một bóng người.
- Sự cởi mở chân thành, quý trọng
mọi người, khao khát được gặp gỡ, trò chuyện với mọi người.
- Tổ chức sắp xếp cuộc sống của mình một cách ngăn
nắp, chủ động : trồng hoa, nuôi gà, tự học…
+ Cô xung phong Phương Định:
- Hoàn cảnh sống
và chiến đấu: ở trên cao điểm giữa một vùng trọng điểm trên tuyến đường Trường
Sơn, nơi tập trung nhất bom đạn và sự nguy hiểm, ác liệt. Công việc đặc biệt
nguy hiểm: Chạy trên cao điểm giữa ban ngày, phơi mình trong vùng máy bay địch
bị bắn phá, ước lượng khối lượng đất đá, đếm bom, phá bom.
- Yêu mến đồng
đội, yêu mến và cảm phục tất cả những chiến sĩ mà cô gặp trên tuyến đường
Trường Sơn.
- Có những đức
tính đáng quý, có tinh thần trách nhiệm với công việc, bình tĩnh, tự tin, dũng
cảm…
* Vẻ đẹp tâm
hồn:
+ Anh thanh niên
trong Lặng lẽ Sa Pa :
- Anh ý thức về
công việc của mình và lòng yêu nghề khiến anh thấy được công việc thầm lặng ấy
có ích cho cuộc sống, cho mọi người.
- Anh đã có suy
nghĩ thật đúng và sâu sắc về công việc và những đóng góp của mình rất nhỏ bé.
- Cảm thấy cuộc
sống không cô dơn buồn tẻ vì có một nguồn vui, đó là niềm vui đọc sách mà lúc
nào anh cũng thấy như có bạn để trò chuyện.
- Là người nhân
hậu, chân thành, giản dị.
+ Cô thanh niên
Phương Định:
- Có thời học
sinh hồn nhiên vô tư, vào chiến trường vẫn giữ được sự hồn nhiên.
- Là cô gái nhạy
cảm, mơ mộng, thích hát, tinh tế, quan tâm và tự hào về vẻ đẹp của mình.
- Kín đáo trong
tình cảm và tự trọng về bản thân mình.
Các tác giả miêu tả sinh động, chân
thực tâm lí nhân vật làm hiện lên một thế giới tâm hồn phong phú, trong sáng và
đẹp đẽ cao tượng của nhân vật ngay trong hoàn cảnh chiến đấu đầy hi sinh gian
khổ.
c. Đánh giá,
liên hệ.
- Hai tác phẩm đều khám phá, phát hiện ngợi ca vẻ đẹp tâm
hồn con người Việt Nam trong lao động và trong chiến đấu.
- Vẻ đẹp của các nhân vật đều mang màu sắc lí tưởng, họ
là hình ảnh của con người Việt Nam mang vẻ đẹp của thời kì lịch sử gian khổ hào
hùng và lãng mạn của dân tộc.
Liên hệ
với lối sống, tâm hồn của thanh niên trong giai đoạn hiện nay.