Câu 1: a. Khác nhau và giống nhau:
- Khác
nhau :
+ Thanh Hải
viết về đề tài thiên nhiên đất nước và khát vọng hoà nhập dâng hiến cho cuộc
đời.
+ Viễn Phương
viết về đề tài lãnh tụ, thể hiện niềm xúc động thiêng liêng, tấm lòng tha thiết
thành kính khi tác giả từ Miền nam vừa được giải phóng ra viếng lăng Bác.
- Giống
nhau :
+ Cả hai đoạn
thơ đều thể hiện ước nguyện chân thành, tha thiết được hoà nhập, cống hiến cho
cuộc đời, cho đất nước, nhân dân… Ước nguyện khiêm nhường, bình dị muốn được
góp phần dù nhỏ bé vào cuộc đời chung.
+ Các nhà thơ
đều dùng những hình ảnh đẹp của thiên nhiên là biểu tượng thể hiện ước nguyện
của mình.
b. HS chọn
đoạn thơ để viết nhằm làm nổi bật thể thơ, giọng điệu thơ và ý tưởng thể hiện
trong đoạn thơ.
- Đoạn thơ
của Thanh Hải sử dụng thể thơ 5 chữ gần với các điệu dân ca, đặc biệt là dân ca
miền Trung, có âm hưởng nhẹ nhàng tha thiết. Giọng điệu thể hiện đúng tâm trạng
và cảm xúc của tác giả : trầm lắng, hơi trang nghiêm mà tha thiết khi bộc ạch
những tâm niệm của mình. Đoạn thơ thể hiện niềm mong muốn được cống hiến cho
đời một cách tự nhiên như con chim mang đến tiếng hót. Nét riêng trong những
câu thơ của Thanh Hải là đè cập đến một vấn đề lớn : ý nghĩa của đời sống cá
nhân trong quan hệ với cộng đồng.
- Đoạn thơ
của Viễn Phương sử dụng thể thơ 8 chữ, nhịp thơ vừa phải với điệp từ muốn làm,
giộng điệu phù hợp với nội dung tình cảm, cảm xúc. Đó là giọng điệu vừa nghiêm
trang, sâu lắng, vừa thiết tha th hiện đúng tâm trạng lưu luyến của nhà thơ khi
phải xa Bác. Tâm trạng lưu luyến của nhà thơ muốn ở mãi bên lăng Bác và chỉ
biết gửi tấm lòng mình bằng cách hoá thân hoà nhập vào những cảnh vật bên lăng
: làm con chim cất tiếng hót
I/ Tìm hiểu
đề
- Nên hiểu háo
hức và mơ mộng chính là hai tính cách tâm hồn đáng mến ở nhân vật anh thanh
niên làm công tác khí tượng trong truyện “Lặng lẽ Sa Pa”, hai đặc điểm dễ gây
xúc động cho người khác khi tiếp xúc với anh.
- Những đặc
điểm này được biểu hiện trong tâm sự chân thành về công việc, về ý nghĩa cuộc
sống,… ở nhân vật anh thanh niên và sự suy ngẫm của cô kĩ sư. Cần phát hiện để
phân tích.
- Tác giả thể
hiện nhân vật chính, anh thanh niên, qua suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật cô kĩ
sư nông nghiệp mới ra trường. Đây là bút pháp độc đáo của Nguyễn Thành Long
trong truyện này. Cần phân tích tác dụng của cách viết đó.
II/ Dàn ý đại
cương
A- Mở bài :
- Giới thiệu
chủ đề của truyện Lặng lẽ Sa Pa và nghệ thuật xây dựng nhân vật chính của
Nguyễn Thành Long.
- Nêu suy
nghĩ của cô kĩ sư nông nghiệp (xem đề bài).
B- Thân bài :
1. Anh luôn
háo hức và mơ mộng trong công việc
- Tính chất
cộng việc có vẻ đơn điệu nhàm chán, lại phải làm một mình.
- Hăng hái
nhận nhiệm vụ, làm việc hết mình, luôn vươn lên những kết quả cao hơn.
- Lúc nào
cũng mơ ước, say sưa về công việc, gắn bó với nó thắm thiết.
2. Anh luôn háo hức và mơ mộng trong cuộc sống
- Hăm hở, sôi
nổi, hồn nhiên khi tiếp xúc với mọi người
- Sống đầy
mộng mơ : Một mình mà trồng cả một vườn hoa to, trò chuyện với sách như với
bạn, cư xử tinh tế, sống có chiều sâu (nhiều suy ngẫm, triết lí về cuộc đời, về
quan hệ với cuộc sống chiến đấu, sản xuất của cả nước,…)
3. Những đặc điểm đó ở anh không chỉ dễ gây
xúc động mà còn khiến người khác khi tiếp xúc với anh phải suy nghĩ.
- Những suy
nghĩ, nhận xét của bác lái xe.
- Những suy
nghĩ và lời hứa quay trở lại với anh của ông hoạ sĩ.
- Nhất là
những suy nghĩ rút ra bài học vào đời của cô gái.
4. Cách xây
dựng nhân vật có chiều sâu của tác giả
- Ngoài việc
để nhân vật tự biểu hiện, còn để nhân vật hiện lên qua suy nghĩ của nhân vật
khác.
- Tác dụng :
Sự đánh giá khách quan và sâu sắc.
C- Kết bài
- Cuộc gặp gỡ
chỉ trong nửa giờ, được nhà văn kể thật dung dị qua những lời tâm sự, suy ngẫm,
đối thoại.
- Qua đó thể
hiện thật sinh động nhân vật chín và chủ đề của truyện tự hiện ra nhẹ nhàng,
sâu lắng