ĐÁP ÁN
Phần I (7 điểm)
“Tôi đến gần quả bom...quả bom nằm lạnh lùng trên một bụi cây khô, một
đầu vùi xuống đất
Tôi dùng xẻng nhỏ đào đất dưới quả bom. Một
tiếng động sắc đến gai người, cứa vào da thịt tôi. Tôi rùng mình và bỗng tháy
tại sao mình làm quá chậm.Nhanh lên một tí ! Vỏ quả bom nóng. Một dấu hiệu
chẳng lành. Hoặc là nóng lên từ bên trong quả bom. Hoặc là mặt trời nung nóng ”
1.
Đoạn văn trên trích từ tác phẩm Những ngôi sao xa xôi của tác giả Lê Minh Khuê
- Nội dung của đoạn :
+ Viết
về cảm giác, tâm trạng căng thẳng, hành động thận trọng, chính xác của nhân vật
Phương Định trong một lần phá bom trên cao điểm
+ Tâm
trạng căng thẳng hồi hộp khi phải đối diện với nguy hiểm , khi sự sống và cái
chết chỉ cách nhau trong gang tắc.
* Hai
tác phẩm thơ viết về người lính trong chương trình Ngữ văn 9 :
- Đồng
chí của Chính hữu
- Bài
thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật
2. Biện
pháp nghệ thuật chính của đoạn :
- Tâm
lý của Phương Định khi đang phá bom được miêu tả rất tinh tế đến từng cảm giác,
ý nghĩ
- Các
chi tiết cụ thể làm hiện lên một thế giới nội tâm phong phú, trong sáng mà chân
thực.
-
Nhiều câu ngắn thể hiện được sự căng
thẳng, hiểm nguy của công việc
3. Viết
một đoạn văn kiểu tổng - phân - hợp dài 15 câu về nhân vật chính của tác phẩm
trên.
* Đây
là câu hỏi trọng điểm để kiểm tra khả năng
nhiều mặt :
- Kiến
thức cơ bản, cụ thể về nội dung chính
của tác phẩm
- Kỹ
năng huy động kiến thức, diễn đạt và và dựng đoạn văn
- Xác
định kiến thức cơ bản của câu hỏi yêu cầu cho nội dung phân tích khổ thơ 15 câu
+ Nội
dung khái quát : Phương Định - nhân vật
chính của tác phẩm là cô thanh niên xung phong
có tâm hồn trong sáng, tinh thần dũng cảm dù phải đối mặt với gian khổ
và hy sinh nhưng sống hồn nhiên, lạc quan.
+ Các
ý cần có :
•
Phương Định - cô thanh niên xung phong ra đi từ Hà Nội xinh xắn có lý tưởng
sống cao đẹp khiến người đọc rất yêu mến
•
Phương Định để lại ấn tượng đẹp trong lòng độc giả về cô gái thanh niên xung
phong dũng cảm, luôn sẵn sàng đối mặt với hiểm nguy để hoàn thành nhiệm vụ.
• Phương
định được nhà văn khắc hoạ với nét đẹp về tâm hồn tươi trẻ trong sáng: giàu
mộng mơ, nhạy cảm, hồn nhiên
- Mỗi
ý trên triển khai thành 4 câu
- Kết
đoạn : 2 câu
- Kết nối các câu thành đoạn và tiến hành sửa chữa dể hoàn chỉnh đoạn
văn.
Phần II (3điểm)
Trong Bài thơ về tiểu đội xe
không kính của Phạm Tiến Duật có câu :
Không
có kính, rồi xe không có đèn
1.
Hãy chép chính xác 3 câu thơ tiếp nối câu thơ trên.
Bom
giật bom rung kính vỡ đi rồi
Ung
dung buồng lái ta ngồi
Nhìn
đất, nhìn trời, nhìn thẳng
2. Hoàn cảnh sáng tác bài thơ
- Xem phần II đề 15.
- Bài thơ viết về những chiến sĩ lái
xe trên tuyến đường Trường Sơn trong cuộc kháng chiến chỗng Mỹ vĩ đại của dân tộc ta.
3. Phân tích đoạn thơ trên bằng
một đoạn văn diễn dịch dài 12 câu
* Nội dung khái quát của khổ :
Khổ đầu của Bài
thơ về tiểu đội xe không kính phản ánh hiện thực khốc liệt của chiến trường
vừa làm nổi bật hai hình tượng chính của
tác phẩm : những chiếc xe không kính và những chiến sĩ lái xe.
*
Những ý chính cần có :
-
Những chiếc xe không kính vì bom đạn khốc liệt của chiến tranh mà vẫn băng ra
chiến trường
+ Xe
không kính của Phạm Tiến Duật là một hình ảnh thực, thực đến trần trụi đã phản
ánh sự khốc liệt của hiện thực chiến tranh. “Bom giật, bom rung” đã phá vỡ kính
của xe.
+ Tác
giả lý giải sự xuất hiện của những chiếc xe không có kính bằng nguyên nhân rất
thực qua giọng điệu thơ thản nhiên gần với văn xuôi
-
Những chiến sĩ lái xe xuất hiện với tư thế ung dung, hiên ngang trong buồng lái
của những chiếc xe không kính
+ Tư
thế, thoải mái “ung dung”, bình thản đến lạ thường
+ Dáng
dấp hiên ngang của họ hiện lên qua ánh “nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng” qua
khung cửa xe không còn kính chắn gió. Tác giả đã phát hiện ra nhiều điều thú vị
khi lái những chiếc xe không kính. ở đó người lái được tiếp xúc với không gian
khoáng đạt của bầu trời với gió mây và cả những cánh chim.
